Rondslingerend speelgoed in huis, etensresten op de grond, kinderen die elkaar in de haren vliegen, heftige huilbuien,… het ouderschap is niet altijd a walk in the park. Elke ouder komt in situaties terecht waarin het moeilijk is om zelf rustig te blijven en de eigen reacties te controleren. We reageren op uitdagende momenten niet steeds zoals we zouden willen. Dat veroorzaakt bij vele opvoeders gevoelens van schuld of schaamte. Wat kan je doen? We streven niet naar een perfect inzicht en een ideale reactie op het gedrag van onze kinderen. Bewustwording van het bestaan van en inzicht in je eigen triggers is wél een belangrijke stap richting meer intentioneel reageren op uitdagingen in het ouderschap.
Wat is een trigger?
Een trigger is een situatie in het hier en nu die gevoelens uit het verleden naar boven haalt. Triggers zorgen ervoor dat onze reacties indruisen tegen onze waarden en normen. Je weet dat je als ouder getriggerd geraakt wanneer je reactie op een bepaalde gebeurtenis niet in overeenstemming is met de situatie zelf. Je reageert buiten proportie op hetgeen zich afspeelt. Vaak denken we dat het de escalerende ruzies, de allesoverheersende rommel of grote emoties van onze kinderen zijn die ervoor zorgen dat we getriggerd geraken en spanning ervaren. Nog veel vaker gaat het om oude pijn, onderdrukte emoties en onvervulde behoeften bij onszelf die zorgen dat we overweldigd geraken. We reageren dan op automatische piloot op het uitdagend gedrag van onze kinderen. Oude pijn wordt heel vaak onbewust afgereageerd op kinderen. Situaties die ons triggeren hebben ook soms te maken met onderdrukte emoties uit onze eigen kindertijd. Complex, maar erg helend wanneer je daar beter zicht op krijgt.
Wat kan je doen?
Probeer zicht te krijgen op veelvoorkomende triggers
Bewustwording van de eigen triggers is sowieso de eerste stap. Met welk gedrag van je kind heb jij het moeilijk? Wanneer vind jij het een uitdaging om rustig te blijven? Welke lichamelijke sensaties ervaar je zelf op lastige momenten? Welke gedachten komen naar boven wanneer je je onrustig voelt? Wanneer je zicht hebt op de eigen triggers kan je er beter op anticiperen en rustiger blijven wanneer de triggers zich voordoen.
Hou een “time in” met je gezin en creëer een open gezinscultuur
Onderdrukte emoties gaan nooit weg. Met een ‘time in’ exploreer je je eigen emoties en behoeften als opvoeder, alsook deze van je kinderen. Je gaat samen na wat er aan de hand is, welke gevoelens er ervaren worden en wat er kan gedaan worden om op een constructieve wijze om te gaan met emoties en behoeften. Je kan als opvoeder ook zelf aan de slag gaan met het exploreren van onderdrukte emoties die leiden tot uitdagende situaties in relatie met je kind. Inspiratie voor het installeren van een ‘time-in’-ruimte en leuke emotietools vind je hier.
Zet in op de regulatie van het eigen zenuwstelsel
Jouw reacties op het gedrag van je kind zijn eigenlijk stressreacties. Wanneer je als opvoeder zelf onder spanning staat is het moeilijker om rustig te reageren. Werken aan de eigen zelfregulatievaardigheden is dus de boodschap! Probeer zicht te krijgen op de eigen energiebalans: wat geeft jou als ouder energie en wat vreet energie? Verder is het aan te raden om aan de slag te gaan en te experimenteren met ontspanningstechnieken die passen bij jou en je gezin. Kinderen komen zelf ook sneller tot rust wanneer je er als opvoeder zelf in slaagt om je eigen zenuwstelsel te kalmeren.
Hou je eigen waarden en normen voor ogen
Welke ouder wil jij zijn? Welke waarden en normen vind jij belangrijk in het ouderschap? Maak een lijstje van de waarden die jij vooropstelt. Probeer in lijn met deze waarden en normen te reageren. Hoe zou ik als ouder willen reageren? Welke waarden wil ik doorgeven aan mijn kinderen? Zelfkennis zorgt ervoor dat je meer bewust in het leven – en in het ouderschap- staat! Opgelet: inzicht in waarden is erg verrijkend, maar trap niet in de valkuil van perfectionisme: het is onrealistisch om op elk moment volledig in lijn met je waarden te leven.
Leer automatische reacties uitstellen
Hersenen houden niet van verandering. Dat maakt dat het veranderen van gedragsgewoonten niet steeds eenvoudig is. We reageren vaak onbewust en op automatische piloot, ook op het gedrag van onze kinderen. Het goede nieuws is dat ons brein plastisch is. Je kan nieuwe en gezondere reacties aanleren. Dit vergt oefening en geduld. Probeer in uitdagende situaties eerst te pauzeren (ga de kamer even uit, adem langzaam in en uit,…) vooraleer je reageert. Op die manier kan je meer intentioneel reageren, in plaats van automatische reacties uit het verleden te herhalen.
Wil jij ook meer inzicht in je eigen triggers in relatie tot je kinderen? Wil jij leren om automatische reacties te controleren en meer intentioneel en verbindend te reageren op het gedrag van je kinderen? Dan is het online traject “Emotionele vaardigheden in een uitdagende wereld” vast iets voor jou! Alle informatie vind je hier.